1912-2012 Ένας αιώνας συμπληρώνεται από την ημέρα που ο ελληνικός στρατός έμπαινε θριαμβευτής στη Θεσσαλονίκη, αποκαθιστώντας στον εθνικό κορμό τη «συμβασιλεύουσα του Γένους».

Από την πτώχευση στην εποποιία

Η χώρα είχε βρεθεί σε δεινή οικονομική κατάσταση δύο δεκαετίες πριν, κηρύττοντας πτώχευση το 1893. Είχε υποστεί την ταπείνωση ενός διεθνούς οικονομικού ελέγχου και μιας στρατιωτικής καταστροφής, στον «ατυχή» πόλεμο του 1897. Έκτοτε ακολούθησαν ο Μακεδονικός Αγώνας 1904-1908, αστικές επαναστάσεις με αποκορύφωμα το Κίνημα στο Γουδί και την άνοδο του Ελευθερίου Βενιζέλου στην πρωθυπουργία.

Τον Μάιο του 1912, έχοντας αναδιοργανώσει το στράτευμα και έχοντας μια πλεονασματική οικονομία, η Ελλάδα ήταν έτοιμη να διεκδικήσει την απελευθέρωση των εδαφών που ανήκαν στους Οθωμανούς προκειμένου να επιτύχει τη «Μεγάλη Ιδέα».

Θεσσαλονίκη: η πολυεθνική «συμβασιλεύουσα»

Σε αυτό το πλαίσιο, η Θεσσαλονίκη είχε βαρύνουσα θέση καθώς αποτελούσε τη σπουδαιότερη πόλη στο βαλκανικό χώρο με μόνη την Κωνσταντινούπολη να την ξεπερνά. Άλλωστε οι δύο πόλεις, από τα βυζαντινά χρόνια θεωρούντο «αδελφές».

Η πόλη της Θεσσαλονίκης ήταν σπουδαίος εμπορικός κόμβος και μια πραγματικά κοσμοπολίτικη πόλη. Κυρίαρχη θέση στη ζωή της πόλης είχε η εβραϊκή κοινότητα. Οι Σεφαρδίτες Εβραίοι με καταγωγή από την Ισπανία, είχαν εγκατασταθεί από το 15ο αιώνα και αποτελούσαν την πλειονότητα του πληθυσμού. Ακολουθούσαν οι Τούρκοι και οι Έλληνες.

Απελευθέρωση ανήμερα του Αγ. Δημητρίου

Μετά τη δραματική διάβαση του ποταμού Αξιού, ο ελληνικός στρατός μπαίνει στη Θεσσαλονίκη και ο διάδοχος Κωνσταντίνος διαπραγματεύεται τους όρους παράδοσης της πόλης.

Ο διοικητής της Θεσσαλονίκης, Ταξίμ Πασάς, δηλώνει πως «από τους Έλληνες την πήραμε, στους Έλληνες θα την παραδώσουμε»

Τελικά την νύχτα της 26ης προς 27η Οκτωβρίου, ανήμερα της γιορτής του πολιούχου της Αγίου Δημητρίου, υπογράφεται το πρωτόκολλο παράδοσης της πόλης και την επόμενη ο ελληνικός στρατός εισέρχεται πανηγυρικά στην πόλη.

Πηγή: Η εποποιία της απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης πριν από 100 χρόνια | iefimerida.gr http://www.iefimerida.gr/node/73900#ixzz2AWqMuZkc